پایگاه خبری تحلیلی صنعت و تاسیسات

به گزارش گروه انرژی ویکی پی جی به نقل از خبرگزاری اقتصادی ایران  یک هفته پیش برنامه حسن روحانی برای دولت دوازدهم منتشر شد، محیط زیست یکی از موضوعاتی بود که در این برنامعه نقش ویژهای داشت و در آن از سه مشکل اساسی زیست محیطی در برنامه دولت دوازدهم روحانی گفته شد: آلودگی‌هوا، کمبود آب و فرسایش خاک.

درباره این مسائل در دولت یازدهم هم اقداماتی انجام شده بود و لایحه‌هایی هم برای حل هر کدام از آنها تهیه شده است؛ لایحه‌هوای پاک، لایحه حفاظت از تالاب‌ها و لایحه خاک

آلودگی‌هوا

یکی از اساسی‌ترین مسائلی که چندین سال است بسیاری از کلانشهرهای ایران  با آن روبرو هستند، آلودگی هوا است به همین دلیل دولت‌های مختلف اقدامات مختلفی برای کاهش آلودگی‌هوا انجام داده اند؛ اقداماتی مثل طرح ترافیک، جمع‌آوری برخی از خودروهای فرسوده و … در دولت یازدهم هم اقداماتی برای مقابله با آلودگی‌هوا انجام شد که به نظر می‌رسید برخی از آنها تاثیر مثبتی داشته‌اند.

یکی از اصلی‌ترین اقداماتی که با روی کار آمدن دولت یازدهم برای مقابله با آلودگی‌هوا انجام شد تلاش برای استفاده از بنزین یورو ۴ به جای بنزین یورو ۱ و۲  در برخی از شهرها بود و این اتفاق هم در ۸ کلانشهر ایران افتاد.

در این رابطه شاهرخ خسروانی معاون شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران سال گذشته اعلام کرده بود: با ایجاد مسیرهای ارتباطی و مخازن اختصاصی برای توزیع بنزین و نفت‌گاز یورو ۴ در هشت کلانشهر تهران، اصفهان، شیراز، اراک، تبریز، کرج، مشهد و اهواز را تحت پوشش کامل نفت‌گاز و بنزین یورو ۴ قر ار دادیم، هم اکنون روزانه ۲۲ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ در هشت کلانشهر کشور توزیع می شود.

یکی دیگر از اقداماتی که در رابطه با مقابله با آلودگی‌هوا چندی پیش انجام شد؛ تصویب لایحه هوای پاک بعد از ۲۲ سال در مجلس بود. این لایحه مسائل زیادی را برای مقابله با آلودگی‌هوا در بر می‌گیرد؛ کاهش سن معاینه فنی، تکالیف سازمان‌محیط‌زیست برای مقابله با امواج رادیویی، معافیت وسایل تولید داخل هیبریدی از پرداخت مالیات، اختصاص حق‌آبه تالاب‌ها برای جلوگیری از گرد و غبار و ….

در دولت یازدهم اقدامات دیگری هم برای مقابله آلودگی هوا انجام شد؛ جایگزینی ۴۰۰۰ دستگاه تاکسی فرسوده، کاهش مصرف مازوت در نیروگاه‌های کشور و جایگزینی با گاز طبیعی، تصویب موافقتنامه پاریس برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و مقابله با گرمایش زمین در هیات دولت و ارایه به مجلس شورای اسلامی، تهیه و تصویب برنامه و آیین‌نامه اجرائی مقابله با گرد و غبار در دولت و اجرای برنامه شناسایی کانون های داخلی گردوغبار در ۱۲ استان کشور و انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با کشور عراق برای کنترل و تثبیت کانون‌های گرد و غبار به عنوان مهم‌ترین کانون‌های منطقه‌ای.

 این اقدامات برای کاهش آلودگی‌هوا موثر هم بود و بر اساس آمار معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت از محیط‌زیست تعداد روزهایی که شاخص کیفیت آنها سالم بود از ۲۰۲ روز در سال ۹۲ به ۲۶۰ روز در سال ۹۵ رسیده است.

* گفتنی است چنین وضعیتی برای شهر‌های تبریز، اصفهان، کرج و … هم وجود داشته است.

از سوی دیگر در رابطه با مسئله گرد و خاک در استان خوزستان هم آمار نشان می‌دهد وضعیت گرد و غبار در استان خوزستان هم روبه بهبود است؛ غلظت گرد و غبار در استان خوزستان در هر سه سال ۸۹، ۹۰ و ۹۵ بیش از ۱۰ هزار میکروگرم بر مترمکعب است، اما استان خوزستان در سال ۹۵ با ۲۸ روز گرد و غبار نسبت به سال‌های ۸۹ و ۹۰ با ۴۶ و ۵۵ روز گرد و غباری به مراتب وضع بهتری داشته است.

حسن روحانی قصد دارد دولت د دوازدهم هم برنامه‌های خود را درباره آلودگی‌هوا ادامه داد و راهبردهای ۱۲گانه‌ای را اجرا کند که اولین آن در رابطه با آلودگی‌هوا است؛ « ایجاد مدیریت یکپارچه و کارآمد کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها. »

یکی دیگر از موضوعاتی که در این برنامه محیط‌زیستی وجود دارد مسئله پیشبرد اقتصاد سبز است که ۲ بند آن به طور غیر مستقیم بر روی مسئله آلودگی‌هوا تاثیر می‌گذارد؛

*حمایت از تولید انرژی‌های تجدیدپذیر از منابع باد و خورشید از طریق اصلاح نظام‌های قیمت‌گذاری انرژی، همکاری فناورانه با کشورهای پیشرو و اعمال استانداردهای محیط‌زیستی سختگیرانه.

*ادامه سیاست‌ها و برنامه‌های ملی تدوین‌شده برای مقابله با تغییراقلیم و کاهش گازهای گلخانه‌ای.

همچنین اجرایی شدن لایحه‌ هوای‌پاک هم از دیگر برنامه‌های حسن روحانی در دولت دوازدهم است.

کمبود آب

تقریبا همه می‌دانند که ایران چندین سال است با بحران شدید آب روبرو است؛ میزان منابع آب تجدیدپذیر در ایران در چند دهه گذشته از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب به ۸۸ میلیارد متر مکعب رسیده است و به گفته رئیس مرکز تحقیقات شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در خوشبینانه ترین حالت، سرانه مصرف آب در ایران روزانه حدود ۲۰۴ لیتر است.

بر اساس این آمارها و با در نظر گرفتن ۱۰۰ میلیاردمتر مکعب آب تجدیدپذیر، سرانه آب هر فرد ایرانی در طول یک سال ۱۱۲۵ متر مکعب است و این یعنی هم اکنون بر اساس تحقیق “جمعیت و منابع آب: یک تعادل ظریف” ایران در شرایط بحران قرار دارد.

یکی از اصلی‌ترین اقداماتی که در دولت یازدهم برای حل مسئله آب به وجود آمد انجام اقداماتی در رابطه با حقآبه زیست محیطی برای تالاب‌ها و رودخانه‌ها بود. در همین رابطه چندی پیش مسعود تجریشی در مصاحبه‌ای با خبرآنلاین عنوان کرده بود: درگذشته سیاست وزارت جهاد کشاورزی این بود که بتوانند از منابع آبی که به آنها داده شده برای توسعه کشاورزی استفاده کنند. یعنی در بخش وزارت نیرو چیزی به نام نیاز زیست‌محیطی تالاب ها و تعیین نیاز زیست محیطی در تخصیص‌های وزارت نیرو وجود نداشت تا اینکه سال گذشته آقای چیت‌چیان تعیین کردند که اکوسیستم کل کشور به چقدر آب نیاز دارد.

چندی پیش برای حل مسئله خشکسالی لایحه حفاظت و مدیریت تالا‌ب‌های ایران هم در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، این لایحه شامل بندهایی است که مصرف آب را در کشور کاهش می‌دهد:

*آموزش و پروش مکلف می‌شود نحوه مصرف بهینه آب را در تدوین کتب درسی و برنامه‌های آموزشی و پرورشی بیاورد.

*به شرکت‌های آب و فاضلاب اجازه داده می‌شود تجهیزات کاهش مصرف آب را در اختیار مشتریان بگذارند.

*تمامی هتل‌ها، بیمارستان‌ها، مجتمع‌های مسکونی، ساختمان‌های دولتی و ادارات، دانشگاه‌ها و … در صورت استفاده از سیستم بازچرخانی آب مشمول دریافت تخفیفات وزارت نیرو می‌شوند.

چندی بعد از تصویب این لایحه معصومه ابتکار عنوان کرد: تصویب این لایحه به نگهداری تالاب‌ها در تمامی استان‌ها کمک شایانی می‌کند و این موضوع نیاز به مدیریت مناسب دارد تا بتوانیم تالاب‌های کشور را نگهداری کرده و از نابودی آ‌ن‌ها جلوگیری کنیم.

یکی دیگر از اقداماتی که در دولت یازدهم برای مقابله با خشکسالی انجام شد تغییر سیستم آبیاری کشاورزی بود، در این دولت ستاد احیای دریاچه ارومیه و وزارت جهاد و کشاوزی با کمک‌های بین‌المللی اقداماتی بر تغییر سیستم کشاورزی انجام داد: ما در بخش زراعت، باغبانی و ترویج کشاورزی با کمک مجموعه‌های خارجی به این سو رفتیم که چگونه می‌توانیم با استفاده از تجربه بین‌المللی، کشاورزی‌‌ای در منطقه داشته باشیم که فقط تغییر الگوی سیستم آبیاری در آن دیده نشود و کل زنجیره ارزش در آن دیده شود. همچنین قرار شد متناسب با اقلیم منطقه گونه‌های گیاهی انتخاب شوند که با مصرف کمتر آب دارای ارزش بیشتر اقتصادی برای کشاورزان است.

بازنگری و اجرای برنامه‌های ارزیابی محیط‌زیستی طرح‌های انتقال آب و سدهای بزرگ، برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌ تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی، ابلاغ استاندارد و راهنمای تعیین شاخص کیفیت منابع آب و تشکیل کارگروه ساماندهی رودخانه‌ها در استان‌ها از دیگر اقداماتی بود که برای حل بحران آب انجام شد.

این اقدامات انجام شده، اگرچه هنوز ایران را از یک بحران آبی نجات نداده است اما منجر به نجات بسیاری از منابع آب کشور شده است؛ در طول این ۴ سال دریاچه ارومیه از خشک شدن حتمی نجات پیدا کرده، تالاب هورالعظیم و بخش‌هایی از تالاب گاوخونی هم احیا پیدا کرده است.

دریاچه ارومیه از سال ۱۳۷۴ شروع به خشک شدن کرد و این روند در اواسط دهه ۸۰ به شدت افزایش پیدا کرد به طوری که بسیاری از احیا این دریاچه ناامید شدند اما با اقداماتی که در ۴ سال گذشته انجام شد دریاچه  ارومیه از خشک شدن نجات پیدا کرد.