پایگاه خبری تحلیلی صنعت و تاسیسات

شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به حجم کاری، سابقه و سطح فعالیت خود می‌توانند در یکی از ۳ دسته شرکت دانش‌بنیان نوپا، شرکت دانش‌بنیان تولیدی و شرکت صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان جای گیرند.

به گزارش گروه صنعت، معدن و تجارت ویکی‌پی‌جی به نقل از گسترش صنعت، براساس آخرین آمار معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری هم‌اکنون تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا ۱۶۵۵، صنعتی ۲۴۷ و تولیدی ۸۴۲ شرکت است که درمجموع ۲۷۴۴ شرکت دانش‌بنیان در کل کشور وجود دارد و براساس آمار موجود مشخص شده که شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی ارزش‌افزوده بالاتری نسبت به سایر شرکت‌های دانش‌بنیان در کارنامه خود ثبت کرده‌اند اما همانطور که در آمار آمده تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی از دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان که همان نوپا و تولیدی هستند کمتر است؛ حال این سوال به ذهن می‌رسد که چرا رغبت به تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی با وجود ارزش‌افزوده بالایی که دارند کمتر است؟‌
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی مطابق مفاد آیین‌نامه تشخیص صلاحیت شرکت دانش‌بنیان صنعتی باید معیار ۱۰درصد فروش کالا و خدمات دانش‌بنیان در سال مالی گذشته را داشته باشند و هزینه کرد تحقیق و توسعه نسبت به فروش حداقل یک درصد باشد. همچنین فروش شرکت در سال مالی گذشته باید بیش از ۱۰میلیارد تومان باشد اما زمانی که شرکتی معیارهای شرکت‌های تولیدکننده کالا و خدمات دانش‌بنیان را برآورده نمی‌کند ممکن است به‌عنوان شرکت صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان پذیرفته شود. هر شرکت متقاضی ابتدا باید به عنوان شرکت تولیدکننده ارزیابی شود و اگر شرایطش را نداشت نوپا ارزیابی شده و در صورتی که شرایط نوپا بودن را نیز نداشته باشد به‌عنوان شرکت صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

فناوری‌های روز، راه نجات از رکود
رمضانعلی صادق‌زاده، سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه معاونت آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان یکی از اعضای کارگروه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری مجوز شرکت‌های دانش‌بنیان را صادر می‌کند به صمت گفت: عمده شرکت‌های دانش‌بنیان در مراکز رشد و پارک‌های علمی و فناوری مستقر شکل می‌گیرند و ثمره تحقیقات دانشگاهی هستند و لازم است این شرکت‌ها را به سمت صنایع کشور پیش ببریم تا تولیدات صنعتی هم‌راستا با فناوری‌های نوین پیش روند؛ در این صورت می‌توانیم محصولی با ارزش افزوده و کیفیت بالا و قیمت قابل رقابت تولید کنیم.
او افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی بعد از شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا و تولیدی شکل گرفته‌اند و با توجه به واژه جدیدی که برای اینگونه شرکت‌ها در نظر گرفته شده درنتیجه برای تشویق بنگاه‌های تولیدی و صنعتی به دانش‌بنیان شدن بنگاه‌هایی که بتوانند در فرآیند، خط تولید یا کالایی که تولید می‌کنند از یکی از فناوری‌های نوین استفاده کنند را شناسایی خواهیم کرد و عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی برای آنها در نظر گرفته می‌شود. همچنین به موازات تحقیق و توسعه‌ای که در این بنگاه‌ها می‌شود و منجر به تولید کالایی با فناوری نوین یا نوآوری می‌شود مصداق دانش‌بنیان صنعتی برای آن بنگاه تولیدی یا صنعتی در نظر گرفته خواهد شد. این موضوع تشویقی برای بنگاه‌های تولیدی و صنعتی خواهد بود تا به استفاده از فناوری‌های نوین در خط تولید خود ترغیب شوند و بنگاه‌ها از حالت رکود خارج شوند.
صادق‌زاده با تایید این مطلب که گفته می‌شود صنایع و معادن کشور به صورت سنتی اداره می‌شود و برمحور واردات است، تصریح کرد: متاسفانه برخی صنایع برای استفاده از فناوری‌های نوین مقاومت می‌کنند. با این وضعیت صنایعی که خود را به فناوری‌های نوین مجهز نکنند به‌تدریج از چرخه تولید خارج می‌شوند و در این شرایط دولت باید به طور مداوم در پی پرداخت تسهیلات به اینگونه بنگاه‌های تولیدی و صنعتی باشد. با این وجود نمی‌توان گفت که تنها راه‌حل مبارزه با رکود و برگشت به تولید صنعتی و تولید محصول قابل رقابت پرداخت تسهیلات به صنایع است، به عقیده بنده تسهیلات می‌تواند یکی از راه‌حل‌های خروج از وضعیت فعلی صنایع باشد اما راه‌حل اصلی را باید در استفاده از فناوری‌های نوین در خطوط تولید این صنایع دنبال کرد؛ اینکه بتوانند فناوری‌های روز را در تمامی حلقه‌های زنجیره تولید خود استفاده کنند صنعت می‌تواند روی پای خود بایستد.

به گفته سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت حلقه‌های اتصالی که باید بین شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع شکل بگیرد ضعیف است و نیاز است که این حلقه‌ها را تقویت کنیم و باید خروجی تحقیقات دانشگاهی که در مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری تبدیل به محصول و تجاری‌سازی می‌شود را به شهرک‌های صنعتی و صنایع کوچک و متوسط وصل کنیم تا هر دو مجموعه بتوانند از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنند.
او با بیان اینکه از کل شرکت‌های دانش‌بنیان ۷درصد آنها شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی هستند، تصریح کرد: هرچند حمایت‌های قانونی و ساختاری خوبی برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته شده و تسهیلات در خور توجهی برای این شرکت‌ها از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق صنایع الکترونیک ( صحا)، صندوق حمایت از صنایع کوچک و متوسط و… در نظر گرفته شده اما نیاز است که صنعت کشور از شرکت‌های دانش‌بنیانی که فناوری‌های نوین را پرورش می‌دهند استقبال کند که این موضوع نیاز به فرهنگ‌سازی دارد تا شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند به تولید انبوه برسند و از طرفی بنگاه‌های کوچک و متوسط از دستاورد اینگونه شرکت‌ها استفاده کنند.
صادق‌زاده معتقد است باید به دو نکته اساسی برای تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی توجه کرد؛ یکی اینکه بنگاه‌های تولیدی و صنعتی دارای امکانات زیربنایی مانند سوله، خط تولید، نیروی انسانی و… هستند و برای ماندگاری نیاز به فناوری‌های روزی دارند که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان به‌دست می‌آید به همین دلیل باید استفاده از مزیت‌های دانش‌بنیان برای اینگونه بنگاه‌ها را در اولویت برنامه‌های شهرک‌های صنعتی قرار دهیم و نکته دیگر اینکه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری باید اثربخشی شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت را ارزیابی کند. همچنین حمایت‌های تشویقی برای عقد قرارداد اینگونه شرکت‌های دانش‌بنیان با صنایع در نظر گرفته شود و با این موضوع شرکت‌های دانش‌بنیان متناسب با حوزه فعالیت خود بتوانند فرآیندهای تولید و اثربخشی در صنایعی مانند نساجی، فولاد و… را با فناوری‌های نوین بالا ببرند.
سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: در صورتی که بخواهیم با دیدگاه بالا رفتن آمار شرکت‌های دانش‌بنیان پیش برویم و تنها به پرداخت تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان اکتفا کنیم و این شرکت‌ها نتوانند به تولید صنعتی انبوه برسند و نیاز کشور را برطرف کنند مجبور خواهیم بود همچنان بر واردات قاچاق و غیرقاچاق تکیه کنیم و این در حالی است که لازمه ارتقای صنایع استفاده از مزیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع همچنین متصل شدن این دو مجموعه به یکدیگر است.

۹۰درصد دانش‌بنیان‌ها در ۳ استان
بابک مختاری، رییس پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه متاسفانه ۹۰درصد شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی و صنعتی در ۳ استان تهران، خراسان رضوی و اصفهان قرار دارند به صمت گفت: معتقدم باید با توجه به ظرفیت‌های خوبی که در سایر استان‌های کشور وجود دارد ظرفیت دانش‌پذیری بنگاه‌های تولید و صنعتی را در سایر استان‌ها افزایش دهیم.
مختاری افزود: برای تولید محصول صنعتی دانش‌بنیان باید فرآیندهای تولید را به فناوری‌های نوین مجهز کنیم و با فعال کردن واحدهای تحقیق و توسعه به دنبال افزایش تولید محصول با ارزش افزوده بالا باشیم. این در حالی است که بیشتر صنایع کشور به صورت سنتی اداره می‌شوند و نیاز مبرم به استفاده از فناوری‌های روز دارند و با وضعیت موجود تنها ۳ استان از این ظرفیت برخوردارند که این موضوع برنامه‌ریزی و سیاست‌های حمایتی برای سایر استان‌ها را می‌طلبد.

نیاز به سرمایه‌گذار
اسماعیل پیرعلی، رییس پارک علم و فناوری چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی ارزش‌افزوده به مراتب بالاتری نسبت به سایر شرکت‌های دانش‌بنیان دارند به صمت گفت: هرچند شرکت‌های دانش‌بنیان دارای ارزش افزوده بالاتری نسبت به شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا و تولیدی هستند اما این شرکت‌ها اغلب نیاز به سرمایه بیشتری دارند و صاحبان ایده به طور معمول نمی‌توانند ملزومات کسب‌وکار را برای راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی فراهم کنند هرچند بخشی از سرمایه تاسیس اینگونه شرکت‌ها را دولت تقبل می‌کند اما برای رسیدن به تولید انبوه نیاز به سرمایه‌گذار است.
رییس پارک علم و فناوری چهارمحال‌وبختیاری افزود: با توجه به ریسک بالایی که تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی دارد سرمایه‌گذار رغبتی به سرمایه‌گذاری در این حوزه نشان نمی‌دهد به‌عنوان نمونه یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری چهارمحال‌وبختیاری دارای ثبت اختراع در حوزه نانوفیلترها و کاهش آلاینده‌ها از کشور امریکاست که به‌دلیل ریسک بالا در تجاری‌سازی ایده سرمایه‌گذار رغبتی برای تجاری‌سازی این ایده نشان نمی‌دهد.